JEOTERMAL ENERJİNİN TÜRKİYE ve DÜNYADAKİ ÖNEMİ

Türkiye’de 40°C’ nin üzerinde 170 adet jeotermal saha bulunmaktadır. Türkiye jeotermal ısı potansiyeli açısından Dünya’da 7. Avrupa’da ise 5. sıradadır. Toplam Jeotermal Isı Potansiyeli 31.500 MWt, Jeotermal Elektrik Potansiyeli 2.000 MWe dır.

Jeotermal enerji potansiyelimiz yüksek entalpili, orta entalpili ve düşük entalpili olarak sınıflandırıldığında yüksek entalpili kaynaklarımız Ege Bölgesi ve Marmara Bölgesinde, orta ve düşük entalpili kaynaklarımız ise İç Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgelerimizde yoğunlaşmıştır.

Türkiye’de jeotermal akışkanların başlıca kullanım alanı merkezi konut ısıtmacılığı ve kaplıca amaçlı kullanımdır. Ülkemizde ilk merkezi ısıtma sistemleri jeotermal enerjiye dayalı olarak kurulmuştur. Doğru uygulama ve teknoloji seçimi yapıldığında, jeotermal merkezi ısıtma sistemleri ilk yatırım ve işletme giderleri açısından en ucuz ve çevreye en duyarlı sistemlerdir. Isınmada kullanılan yakıtların birim konut maliyetlerine bakıldığında ucuzluk sıralamasına göre jeotermal enerji, doğal gaz, kömür, petrol, elektrik gelmektedir.

Türkiye’de merkezi (bölgesel) ısıtma, ancak jeotermal enerji ile yapılabilmiştir ve ekonomik olarak işletilmektedir. Türkiye’de şehir bazındaki mevcut jeotermal merkezi ısıtma sistemleri

İzmir                          20.000 KE

Gönen                           3.400 KE

Simav                           5.000 KE

Kırşehir                        1.900 KE

Kızılcahamam              2.500 KE

Afyon                            5.000 KE

Kozaklı                         2.000 KE

Sandıklı                        3.000 KE

Diyadin                         1.000 KE

Salihli                           4.500 KE

Sarayköy                     1.500 KE

Bigadiç                         3.000 KE

Sorgun                         1.500 KE

Edremit                        2.000 KE

Güre                             1.000 KE

Bergama                      1.000 KE

Türkiye’nin ilk jeotermal elektrik üretimi 20,4 MWe kurulu gücüyle Denizli-Kızıldere jeotermal elektrik santralinde gerçekleştirilmiştir. Santralin atığı olan karbondioksit değerlendirilmekte, ortalama 120.000 ton/yıl sıvı karbondioksit ve kurubuz üretimi yapılmaktadır.

Ayrıca Aydın Salavatlı’da özel sektör tarafından kurulan 8,0 MWe kurulu gücünde bir adet elektrik santrali de 2005 yılında devreye alınmıştır. Bunların dışında Aydın-Germencik 50,0 MWe, Denizli-Sarayköy 7,0 MWe, Çanakkale-Tuzla 7,5 MWe, İzmir-Seferihisar 10,0 MWe, Aydın-Yılmazköy 10,0 MWe, Kütahya-Simav 10,0 MWe Kurulu Gücünde planlanan santrallerin bir kısmı işletmeye alınmış olup, yatırım çalışmaları halen devam etmektedir.

Türkiye şartlarında bir jeotermal merkezi ısıtma sistemi yatırımında genel olarak boru şebekesi %70, ısı merkezi %5, üretim ve re-enjeksiyon kuyuları %10, bina adaptasyonu %10 gibi paylara sahiptir.

Türkiye, jeotermal potansiyeli ile toplam elektrik üretiminin %5’ine kadar, ev ısıtması için gerekli enerji ihtiyacının ise %30’una kadar karşılayabilecektir. Tüm jeotermal potansiyelimizi (31.500 MWt) değerlendirdiğimizde (şehir ısıtma, elektrik üretimi, soğutma, sera ısıtma, termal tesis ısıtma, balneolojik kullanım, sanayide kullanım vb. dahil) sınırsız sayıda termalizm imkanının yaratılmasının yanısıra getireceği yıllık net yurt içi katma değer 20 Milyar $’a ulaşmaktadır.

Türkiye’de jeotermal merkezi ısıtma sistemleri vatandaş tarafından benimsenmiş, yatırımın yaklaşık %50’si vatandaş tarafından karşılanır hale gelmiştir. Bu, 1.250-2.000.-$ arasındaki katılım ücretlerinin dolar taksitleri şeklinde ödenmesi ve 2 yıllık ısıtma parasının vatandaşça peşin ödenip, 3 yıl ücretsiz ısıtma avantajları sağlaması ve bu yatırımların kendi finansmanını kendi yaratması modelleri Türkiye’de benimsenmiştir.